پروکسی در لغت به معنای « وکیل » و « به نیابت کسی کاری را انجام دادن » است. در دنیای اینترنت پروکسی به کامپیوتری گفته می شود که به سایر کامپیوترها اجازه میدهد تا از طریق آن با مقصدشان یک ارتباط غیر مستقیم برقرار کنند.
درواقع سرور proxy نوعی حافظه میانگیر بین کامپیوتر شما و اینترنت است که شما می خواهید به آن دسترسی داشته باشید آنچه که شما درخواست می کنید ابتدا به proxy می رود، بعد به کامپیوتر شما منتقل می شود.
فلسفه ایجاد Proxy Server قراردادن یک خط اینترنت در اختیار تعداد بیش از یک نفر کاربر در یک شبکه بوده است ولی بعدها امکانات و قابلیت هایی به پروکسی سرور افزوده شد که کاربرد آن را فراتر از به اشتراک نهادن خطوط اینترنت کرد. بطور کلی Proxy Server ها در چند مورد کلی استفاده می شوند.
یک کاربرد پروکسی سرور ها، همان به اشتراک گذاشتن یک خط اینترنت برای چند کاربر است که باعث کاهش هزینه و کنترل کاربران و همچنین ایجاد امنیت بیشتر می شود. کاربرد دوم Proxy Serverها، در سایتهای اینترنتی به عنوان Firewall می باشد. کاربرد سوم که امروزه از آن بسیار استفاده می شود، Caching اطلاعات است. با توجه به گران بودن هزینه استفاده از اینترنت و محدود بودن پهنای باند ارتباطی برای ارسال و دریافت اطلاعات، معمولاً نمی توان به اطلاعات مورد نظر در زمان کم و با سرعت مطلوب دست یافت. امکان کش کردن اطلاعات، برای کمک به رفع این مشکل در نظر گرفته شده است. Proxy Server ، سایتهایی را که بیشتر به آنها مراجعه می شود را در یک حافظه جداگانه نگاه می دارد. به این ترتیب برای مراجعه مجدد به آنها نیازی به ارتباط از طریق اینترنت نیست بلکه به همان حافظه مخصوص رجوع خواهد شد.
این امر باعث می گردد از یک طرف زمان دسترسی به اطلاعات کمتر شده و از سوی دیگر چون اطلاعات از اینترنت دریافت نمی شود، پهنای باند محدود موجود با اطلاعات تکراری اشغال نشود. بخصوص آنکه معمولاً تغییرات در یک وبسایت محدود به یک یا دو صفحه می باشد و گرفتن اطلاعات از اینترنت بدون Caching به معنای گرفتن کل سایت می باشد حال آنکه با استفاده از Proxy Server و امکان Caching اطلاعات، می توان تنها صفحات تغییر کرده را دریافت کرد.
گاهی علت استفاده مدیران شبکه از پروکسی، اعمال محدودیت بر کاربران است. البته توجه کنید که اعمال محدودیت، صرفاً به معنی فیلترینگ یا سانسور نیست بلکه ممکن است مدیر شبکه فقط استفاده از برخی نرم افزارها (مانند چت) را برای کاربرانش ممنوع کند.
پروکسی سرور ها سه سرویس در اختیار کاربران خود قرار می دهند:
۱- Web Proxy Service : این سرویس برای Web Publishing یا همان ایجاد وب سایت های مختلف درشبکه LAN مفید می باشد. برای این منظور قابلیت مهم Reverse Proxing در نظر گرفته شده است. Reverse Proxing امکان شبیه سازی محیط اینترنت درمحیط داخل می باشد. به این ترتیب فرد بدون ایجاد ارتباط فیزیکی با اینترنت می تواند برنامه خود را همچنان که در محیط اینترنت عمل خواهد کرد، تست کرده و مورد استفاده قرا دهد. این قابلیت در بالا بردن سرعت و کاهش هزینه تولید نرم افزارهای کاربردی تحت اینترنت موثر است.
۲- Winsock Proxy Service : منظور، امکان استفاده از API Call های Winsock در Windows است. در Windows ، Function Call های مورد استفاده در سرویسهای اینترنت مانند Telnet ، FTP ، Gopher و . . . ، تحت عنوان Winsock Protocols معرفی شده اند. در حقیقت برای استفاده از این سرویس ها در نرم افزارهای کاربردی نیازی نیست که برنامه نویس چگونگی استفاده از این سرویسها را پیش بینی کند.
۳- Socks Proxy Service : این سرویس، سرویس Socks 4.3a را پشتیبانی می کند که در واقع زیر مجموعه ای از Winsock می باشد و امکان استفاده از Http 1.02 و بالاتر را فراهم می کند. به این ترتیب می توان در طراحی Website خارج از Firewall ، Security ایجاد کرد.