آشنایی با وب سرور ویندوزی IIS

استفاده از شبکه های کامپیوتری از سال ها قبل رایج و در سالیان اخیر روندی تصاعدی پیدا کرده است. اکثر شبکه های پیاده سازی شده در کشور مبتنی برسیستم عامل شبکه ای ویندوز می باشند. با گسترش اینترنت و حضور شرکت ها و سازمان ها در دهکده جهانی وب، نیازی را برای کاربران و مهندسان مایکروسافت پدید آورد که باعث پیدایش وب سرور اختصاصی شرکت میاکروسافت گردید.

سرویس Internet Information Service یا به اختصار همان IIS وب سرور قدرتمند، قابل انعطاف، امن و با قابلیت کاربری آسان و محصول شرکت مایکروسافت می باشد که امکاناتی بسیار زیادی از قبیل Media Streaming، میزبانی وب  (هاستینگ)، Application و … را در اختیار وب سایت های مربوطه قرار می دهد.

وب سرور IIS برای ایجاد، مدیریت و هاستینگ وب سایت ها مورد استفاده قرار می گیرد. این برنامه بر روی سی دی های ویندوز های ۲۰۰۰به بالا که بر پایه NT هستند موجود می باشد.

این نرم افزار از امکاناتی مانند HTTP ،HTTPS ،SMTP ،FTP،SFTP و NNTP به خوبی پشتیبانی می نماید و به صورت کامل با ویندوز سرور سازگار می باشد.

نسخه های قدیمی تر IIS دارای آسیب پذیری های بسیار زیادی بودند، که معروف ترین آن ها مربوط به کد های مخرب Code Red Worm در سال ۲۰۰۱ می باشد. گرچه تا به حال هیچگونه گزارشی مبنی بر وجود حفره های امنیتی در نسخه های ۶ و ۷ این نرم افزار منتشر نشده است اما مایکروسافت برای اطمینان هرچه بیشتر کاربرانش به طور کلی سعی در تغییر ساختار امنیتی نرم افزار وب سرور خود در نسخه ۷.۵ نموده است.

یکی از این امکانات، قابلیتی تحت عنوان Web Service Extension از نسخه IIS 6.0 اضافه گردیده که این نرم افزار را از اجرای هر برنامه ثالثی بدون اجازه مدیر سرور منع می نماید.

تمامی اجزای نرم افزار مذکور در نسخه IIS 7 به صورت ماژولار تغییر یافته است، این موضوع باعث می شود تا مدیر سرور بتواند تنها ماژول های مورد نیاز را بر روی سرور خود نصب نموده و از بوجود آمدن بار اضافی بر روی سرور جلوگیری کند. همچنین توجه نمایید که نصب ماژول های بیشتر به معنای، فراهم شدن امکان هک و یا مورد حمله قرار گرفتن بیشتر نیز می باشد.

همانطور که گفته شد IIS ساختاری ماژولار دارد، یعنی هر یک از قابلیت های آن به صورت منحصر بفرد می توانند نصب و یا حذف شوند.

برخی از این ماژول ها به شرح زیر می باشند:

• ماژول HTTP: برای رسیدگی به درخواست های محاسباتی مربوط به پروتکل HTTP استفاده می شد. مانند رسیدگی به اطلاعات و سؤالات ارسال شده توسط ماشین Client ها و برگرداندن پاسخ ها و یا پیغام های خطای مبتنی بر HTTP مناسب
• ماژول های امنیتی: وظیفه انجام عملیات لازم برای فراهم آوردن امنیت وب سایت ها را بر عهده دارد. عملیاتی مانند: مشخص نمودن نحوه احراز هویت لازم برای ورود به هر وب سایت (Authentication)، انجام عملیات احراز هویت برای هر آدرس URL و راه اندازی فیلترهای امنیتی مختلف
• ماژول های محتوا: وظیفه انجام عملیات لازم برای نشان دادن محتوای لازم به کاربر را بر عهده دارد. عملیاتی مانند: محاسبه درخواست های دریافتی برای نمایش فایل های Static (ایستا)، محاسبه Default Documents در زمان هایی که کاربر دقیقاً نام فایل مورد نظر را مشخص نمی کند، انجام عملیات لازم برای لیست کردن محتویات وب سایت (Directory Listing)
• ماژول های فشرده سازی: وظیفه انجام عملیات لازم جهت فشرده سازی درخواست ها و بسته های دریافتی را مانند فشرده کردن بسته هایی که قرار است به کاربر ارسال شود، اعمال روش فشرده سازی Gzip برروی کد های ارسالی و اعمال عملیات فشرده سازی پیشرفته برای اطلاعات و فایل های محتویات ایستا (استاتیک)
• ماژول های Caching: وظیفه انجام عملیات کشینگ برای بهبود سرعت در Load (بارگذاری) و پاسخ به درخواست ها را بر عهده دارد. وظایفی مانند ذخیره اطلاعات محاسبه شده در حافظه سرور، تا در زمان درخواست تکراری بعدی، اطلاعات لازم را از حافظه سرور سریع تر از گذشته بخواند.
• ماژول های مستند سازی و عیب یابی: برای انجام عملیات مربوط به ثبت وقایع و عیب یابی مورد استفاده قرار می گیرد. نمونه هایی از وظایف آن ارسال اطلاعات ثبت وقایع به HTTP.sys برای نگهداری در سرور، گزارش وقایع و تغییرات انجام گرفته و ردیابی درخواست های ارسالی از طریق آدرس IP آن ها می باشد.

• FTP Publishing Service: این قابلیت به طراحان وب امکان منتشر نمودن محتویات سایت خود را از طریق یک محیط امن مبتنی بر SSL و احراز هویت انجام دهند.
• Administration Pack: این افزونه رابط های کاربری مدیریتی قدرتمندی را به محیط IIS اضافه می نمایند، برخی از ابزار های زیر مجموعه این افزونه شامل ASP.NET authorization ،Custom Error برای ساخت صفحات خطای سفارشی، تنظیمات موتور Fast CGI و Request Filtering می باشد.
• Application Request Routing: ابزار بسیار پرکاربرد که برای مسیردهی به بسته های HTTP به سرورهای محتوا با قابلیت HTTP و همچنین در حالت Load Balancing مورد استفاده قرار میگیرد.
• Database Manager: این قابلیت امکان مدیریت بسیار آسان دیتابیس های لوکال و تحت وب را از طریق محیط کاربری IIS به کاربر می دهد.
• Media Service: این ماژول قابلیت یکپارچه سازی کامل انواع فایل های چند رسانه ای را با وب سایت مربوطه ارائه می کند، با استفاده از این ماژول می توان از فایل های چند رسانه ای مانند انواع ویدئو، فلش و … در وب سایت خود به آسانی استفاده نمود.
• URL Rewriting Module: با استفاده از این ماژول می توان، آدرس های وارد شده توسط کاربر را قبل از اینکه به وب سرور برسند، ویرایش، بازنویسی و یا تبدیل به آدرس دیگری نمود. (با استفاده از این قابلیت همچنین می توانید فایل های .htaccess لینوکسی خود را نیز در سرور ویندوزی وارد نمایید.)

در نهایت می توان گفت که وب سرور آی آی اس (IIS) مجموعه ای از سرویس های اینترنتی است که به صورت یکجا نمایش داده شده است. طبق آخرین آماری که توسط وب سایت نت کرافت منتشر شده است، بعد از وب سرور آپاچی (Apache) و انجین ایکس (Nginx)، بیشترین محبوبیت را بین کاربران داشته و هم اکنون نزدیک به ۱۱% بازار وب سرور های جهان را برای سایت های پر ترافیک در اختیار دارد. آخرین نسخه منتشر شده از این وب سرور، IIS 8.5 می باشد که در Windows 8.1 و Windows Server 2012 R2 منتشر گشته است.